» Տնտեսական գործունեությունԹեղուտի պղինձ-մոլիբդենային հանքավայր

Թեղուտի պղինձ-մոլիբդենային հանքավայր

Թեղուտի պղինձ-մոլիբդենային հանքավայրը գտնվում է Հայաստանի հյուսիսում` Լոռու մարզի Թումանյանի տարածաշրջանում: Հեռավորությունը մարզի վարչական կենտրոն Վանաձոր քաղաքից մոտ 70 կմ է, և 32 կմ՝ Ալավերդի քաղաքից, որն իր մեծությամբ երկրորդն է Լոռու մարզում: Մոտակա երկաթուղային կայարանը գտնվում է հանքավայրից 15 կմ դեպի հյուսիս՝ Ախթալա քաղաքում: Մոտակա բնակավայրերն են Թեղուտ և Շնող գյուղերը, որոնք գտնվում են հանքավայրից համապատասխանաբար 4 և 6 կմ հեռավորության վրա:

Հանքավայրի երկրաբանական կառուցվածքում մասնակցում են Շնող-Կողբյան ինտրուզիվ զանգվածի ապարները: Հանքավայրում պարզորոշված է հանքայնացման վեց փուլերի հաջորդական զարգացում` քվարցային, հանքաքար չպարունակող, քվարց-պիրիտ-մոլիբդենիտային, անհիդրիտային, քվարց-անհիդրիտ-խալկոպիրիտ-մոլիբդենիտային և գիպսային: Առավել տարածված և արժեքավոր միներալներն են պիրիտը, խալկոպիրիտը և մոլիբդենիտը:

Պաշարների մեծությամբ Թեղուտի պղինձ-մոլիբդենային հանքավայրը Հայաստանում երկրորդն է՝ Քաջարանի հանքավայրից հետո: Հանքավայրի հայտնաբերմանը հանգեցրած երկրաբանա-հետախուզական աշխատանքները սկսվել են դեռևս 1972 թ.: Հետախուզական հորատումներ և այլ երկրաբանական աշխատանքներ են իրականացվել շուրջ 20 տարի: Դրանց արդյունքում որոշվել են հանքային մարմնի սահմանները, Խորհրդային Միության պաշարների պետական հանձաժողովի կողմից 1991թ. հաստատվել է շուրջ 454 մլն տոննա հանքաքարի պաշար՝ 1.6 մլն տոննա (0.355%) պղնձի և 99 հազար տոննա (0.022%) մոլիբդենի պարունակությամբ:

Հանքավայրի պաշարները.

Հաշվարկվող տարրեր	Չափման միավոր	Հաշվեկշռային պաշարներ (բացահանքի ուրվագծում)
Հաշվարկվող տարրեր	Չափման միավոր	B	C₁	B+C₁	C₂
հանքաքար	հազ. տ	72632.8	381163.2	453796.0	5448.0
պղինձ	% հազ. տ	0.337 244.5	0.358 1365.2	0.355 1609.7	0.376 20.5
մոլիբդեն	% տ	0.0234 17027.3	0.0212 80915.9	0.0216 97943.2	0.0215 1173.6
ծծումբ	% հազ. տ	-	3.71 16833.6	3.71 16833.6	3.45 187.9
ոսկի	գ/տ (խտանյութում) կգ	-	-	-	0.6 4776.2
արծաթ	գ/տ (խտանյութում) տ	-	-	-	31.7 303.8
ռենիում	գ/տ (խտանյութում) տ	-	-	-	5.6 44.8

Շահագործման արտոնագիր ստանալուց անմիջապես հետո ընկերությունը ձեռնամուխ է եղել հանքավայրի լրահետախուզման աշխատանքներին, որոնց մասնակցել է նաև միջազգայնորեն ճանաչված «Strathcona Mineral Services Limited» (Կանադա) ընկերությունը: Լրահետախուզման ծրագիրն ավարտվեց 2014թ.: Կատարված աշխատանքների արդյունքում (144 հորատանցք՝ 27,027 մ ընդհանուր երկարությամբ) ստացվեցին պաշարների տվյալներ 890 մ բացարձակ բարձրությունից վեր գտնվող հորիզոնների համար:

Պաշարների տվյալներ 890 մ բացարձակ բարձրությունից վեր գտնվող հորիզոնների համար.

Պաշարների կատեգորիան		Հանքաքար մլն տ	Պղինձ		Մոլիբդեն
Պաշարների կատեգորիան		Հանքաքար մլն տ	Պարունա-կություն%	Մետաղ հազ. տ	Պարունա-կություն%	Մետաղ հազ. տ
Չափված (Measured)	(В)	100.9	0.33	336	0.011	11.1
Հաշվարկված (Indicated)	(C₁)	41.3	0.28	114	0.011	4.3
Չափված և հաշվարկված (B+C₁)		142.2	0.32	450	0.011	15.4
Կանխատեսումային (C₂) (Inferred)		5	0.24	12	0.004	0.2
Ընդհանուր		147.2	0.31	462	0.011	15.6

Հանքավայրի օքսիդացման գոտում առկա է նաև փիրուզային հանքայնացում: Համաձայն ԽՍՀՄ պաշարների պետական հանձնաժողովի համապատասխան արձանագրության՝ փիրուզի պաշարները կազմում են մոտ 100 տոննա: